W obozach koncentracyjnych oraz pogromach, które były dla okupantów kluczowymi bitwami o zachowanie etnicznej czystości, straciły życie miliony ludzi. W ramach projektu Dokument Cyfrowo przywracamy zbiorowej pamięci również i takie opowieści, ocalałe dzięki filmom nakręconym przez wybitnych polskich dokumentalistów.
Dzieci zmuszane do niewolniczej pracy, utracone rodziny, zamordowani krewni i sąsiedzi, stracone pokolenie, to wszystko znajdziecie w tych przejmujących dokumentach, upamiętniających ofiary II wojny światowej.
„Obóz na Przemysłowej”, reż. Danuta Halladin, 1970, 19 min.
Wstrząsający dokument odkrywający jedną z licznych tajemnic łódzkiego getta. Halladin, kojarzona w znacznej mierze z filmami o tematyce dziecięcej, przywraca pamięci powstały w gettcie obóz pracy dla polskich dzieci, skazanych za rzekome przestępstwa rodziców.
„Noc”, reż. Tadeusz Makarczyński, 1961, 12 min.
Poetycka opowieść o byłych więźniarkach obozów koncentracyjnych, które z uporem poszukują utraconych podczas wojennej zawieruchy dzieci. Egzystencjalne niepokoje targane bohaterkami są podkreślane niezwykłą ścieżką dźwiękową. Za swą dokumentalną twórczość Marczyński został odznaczony w połowie lat 70-tych Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
„W zaklętym kręgu”, reż. Jerzy Ziarnik, 1968, 7 min.
Ziarnik przestawia sylwetkę malarza Jerzego Branhubera, który całe swoje dorosłe życie związał z obozem Auschwitz-Birkenau. Były więzień po wyzwoleniu został pracownikiem muzeum oświęcimskiego. Nie mogąc uwolnić się od wspomnienia stara się w swojej sztuce odtworzyć krajobraz obozu, wraz ze wszystkimi towarzyszącymi mu postaciami, zarówno ofiar, jak i katów.
„Pamięć tamtych dni”, reż. Irena Kamieńska, 1968, 7 min.
Jedna z wielu dramatycznych historii, które towarzyszyły II wojnie światowej. 2 lutego 1944 niemieccy okupanci przeprowadzili pacyfikację wsi Borowo na kielecczyźnie. Kamieńska zestawia ze sobą archiwalne zdjęcia świadków tego traumatycznego wydarzenia, z późniejszymi o dwie dekady wspomnieniami osób ocalałych z pogromu.